Loopgravenoorlog

In 'C'était la guerre des tranchées', de oorspronkelijke titel van het werk, probeert Tardi in een reeks eerder banale kortverhalen een beeld te vormen van de ellende van Wereldoorlog I. Elk geeft een aspect van de verschrikkingen voor en tijdens het Westfront '14-'18. Over jongeman Lafont die de oorlogsverklaring van Duitsland aan Frankrijk verneemt en kort daarop een oude niet-nationalist door een menigte ziet worden doodgeslagen. Of over een Franse soldaat die eigen gendarmes neerschoot uit wraak omdat zij in 1914 de eerste stormtroepen die te traag gingen doodden. En het relaas over de soldaten uit de kolonies, de schrijnende taferelen in de hospitalen waar het kanonnenvlees werd verzorgd. Ook het 138ste van de Duitsers die vooruitmarcheerden met voor hen Belgische vrouwen en kinderen als menselijk schild, die allen werden neergemaaid door Franse troepen omdat ze bevelen hadden gekregen koste wat het kost vijanden te elimineren. Over jongemannen als militair Dufour die beroofd werden van hun jeugd en oude soldaten zoals Gaspard die hun vaderland verachtten en koste wat het kost naar huis willen. Het besluit van Tardi vormt een historische inventaris: 10.000.000 doden uit 35 landen. Maar hoeveel wezen, invaliden en weduwen? Alleen al in Frankrijk 930 hectare militaire kerkhoven, stuk voor stuk goeie grond voor bieten. 330.000.000 m³ zand zou er nodig zijn om de 780 kilometer loopgraven aan het Westfront te vullen. En de prijs? 2.500 miljard goudfranken, een prijs waarvoor elke inwoner van Europa op dat moment (Russen niet meegerekend) een vierkamerappartement hadden kunnen krijgen.